İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Nedir?

İrtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde yararlanmaya ve kullanıma rıza göstermeyi veya mülkiyete ilişkin bazı hakların kullanılmasından vazgeçmeyi kapsayan ve diğer bir taşınmaz veya kişi lehine aynî hak olarak kurulan yükümlülüğünü ifade eder.

Kullanma izni, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde kişiler lehine İdarece verilen izin şeklinde tanımlanır.

Hangi Amaçlar İçin İrtifak Hakkı Tesis Edilir? Kullanma İzni Verilir?

Tarım/Hayvancılık / Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yatırımları, Eğitim (Özel Okul, Üniversite, Öğrenci Yurdu vb.) Yatırımları,
Sağlık (Özel Hastaneler, Rehabilitasyon Merkezi vb.) ve Spor Yatırımları, Sanayi ve Enerji Yatırımları, Sosyal ve kültürel Amaçlı Yatırımlar, Turizm Yatırımları, Diğer yatırımlar kapsamında irtifak hakkı ve kullanma izni verilir.

İrtifak Hakkı ve Kullanma İznine Nasıl Başvuru Yapılır?

Yatırım yapılacak taşınmaz talep sahibi tarafından belirlenerek, taşınmazın bulunduğu yerdeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne (Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Şeflikleri) sadece talep amacını içeren bir dilekçe ile başvurulur. (Bu aşamada plan ve proje yaptırılmasına gerek yoktur.)

İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Talepleri Nasıl Değerlendirilir?

Talep konusu taşınmazın fiili ve hukuki durumuna ilişkin bilgi ve belgeler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü (Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Şeflikleri) tarafından hazırlanarak Bakanlığa iletilir. İrtifak hakkı tesisi/ kullanma izni verilmesi yönünden değerlendirilmesinde sakınca bulunmayan taşınmazlar için gerekli izinler alınarak ihale süreci başlatılır.

İrtifak Hakkı ve Kullanma İhalesi Nasıl Yapılır?

2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 17 nci maddesine göre ilan edilmek suretiyle aynı Kanunun 51 (g) bendine göre pazarlık usulü ile irtifak hakkı/kullanma izni ihalesi yapılır (istisnalar hariç). Yapılan ihalede en yüksek bedeli teklif eden yatırımcıya ihale edilir.

İrtifak Hakkı / Kullanma İzni Süresi Ne Kadardır?

Özel kanunlarda belirtilen süreler hariç Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazları üzerinde 30 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilmekte, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar üzerinde ise 30 yıla kadar kullanma izni verilmektedir.

İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Sahibine Tanınan Haklar Nelerdir?

En az 30 (otuz) yıl süre ile tesis edilen bağımsız ve sürekli nitelikteki irtifak hakları; Başkalarına devredilebilir, Üzerinde ipotek tesis edilebilir, Mirasçılara geçebilir.

Ayrıca; irtifak hakkına konu taşınmaz üzerindeki yatırımın tamamlanması halinde, taşınmazın hak lehtarına doğrudan satışı mümkündür.

Bedellere İlişkin İndirimler Nelerdir?

Ön izin bedeli, taşınmazın fiili olarak kullanılmaması kaydıyla ihale bedelinin; birinci ve ikinci yıllar için yüzde yirmisi, üçüncü yıl için yüzde otuzu, dördüncü yıl için yüzde kırkı olarak belirlenir. İrtifak hakkı tesisi/kullanma izni verilmesinde ilk yıl bedeli ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıl bedelleri ise sözleşmeleri gereğince tespit edilecek bedellere yüzde yetmiş indirim uygulanarak tahsil edilir.

Yatırımcılardan Hasılat Payı Alınır mı?

İrtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, irtifak hakkı/kullanma izni bedeli haricinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınır.

Tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımı yapılmak amacıyla tesis edilen irtifak hakları ve verilen kullanma izinlerinde bu oran binde bir olarak uygulanır. Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflarca sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılması amacıyla tesis edilen irtifak hakları ve verilen kullanma izinlerinde hâsılat payı alınmaz.